Yazıda, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) Dışişleri Bakanlığına muhatap yazısında, anılan Bakanlıkça Birliklerine iletilen Kazakistan Ankara Büyükelçiliği talebinde; Kazak JSC Shubarkol Premium şirketine ait ve Avrupa Birliği ülkelerine satılmak üzere Samsun ve İskenderun Limanlarının antrepolarında Kazak menşeli kömür bulunduğu, Rus ürünlerine yaptırım uygulandığı için alıcıların talepleri doğrultusunda bahse konu kömürün Kazak menşeli olduğuna dair Birliklerince menşe belgesi düzenlenmesi istendiği belirtildi.
Söz konusu talebe ilişkin TOBB’un yazısında özetle; transit rejimi kapsamında yurt dışına gönderilecek bahse konu eşya için, eşyanın menşe statüsünü belirlemek üzere, menşe ülke tarafından düzenlenmiş menşe şahadetnamesi yanı sıra antrepo beyannamesi, transit beyannamesi, ticari faturalar ve gerek görülmesi halinde ilgili diğer bilgi/belgeler esas alınarak, yeni menşe şahadetnamesinin düzenlenmesinin uygun olacağı ifade edilmekte birlikte, konunun Ticaret Bakanlığı görüş ve talimatına sunulup Bakanlığın belirleyeceği görüş ve talimatlar göz önünde bulundurularak işlem yapılmasının uygun görüldüğü belirtildi.
Gümrük Yönetmeliğinin 40 ncı maddesinin 3 ncü fıkrasında, menşe şahadetnamesinde eşyanın menşe ülkesinin tereddüte yer vermeyecek şekilde belirtilmesi gerektiği ifade edildi. Ayrıca bahse konu Yönetmeliğin 42 nci maddesinde menşe şahadetnamesi ve mezkur belgenin düzenlenmesi için sunulacak başvuru formunun Ek-7’ye uygun olarak doldurulması gerektiği hususlarına yer verildi Ek-7’de yer alan başvuru formunun 8 nolu kutusunda; başvuran kişilerin, başvuru formu ve destekleyici bilgi ve belgelerin doğru olduğunu ve eşyanın menşe kurallarını karşıladığını beyan etmesi, bununla birlikte yetkili mercilerin isteği üzerine belgenin düzenlenmesi için gerekli görülen her türlü ek destekleyici bilgi ve belgeyi ibraz edeceğini taahhüt etmesi gerektiği vurgulandı.
Bu çerçevede meri mevzuatta transit rejimi kapsamında sevk edilen eşya için Türkiye’deki makamlarca menşe şahadetnamesi düzenlenmesine engel bir hüküm bulunmamakla birlikte, bahse konu eşyanın Kazakistan menşeli olduğuna dair menşe şahadetnamesi düzenlenmesi için başvuran kişilerin mezkur belgenin düzenlenmesi için eşyanın menşeine ilişkin destekleyici bilgi ve belge sunması ve her türlü ek destekleyici bilgi ve belgeyi yetkili mercilerin istemesi halinde sunabilmesi gerektiği bildirildi.