Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) tarımsal ürün fiyat endekslerinin ülke genelinde referans fiyat oluşumuna katkı sağlayacağını belirterek, “Artık buğdayın fiyatı için Şikago’ya, Londra’ya değil, TÜRİB endeksine bakacağız.” dedi.
TÜRİB Tarımsal Ürün Endeksleri lansmanı, Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katılımıyla gerçekleştirildi.
Hisarcıklıoğlu, burada yaptığı konuşmada, 2019’da TÜRİB’in faaliyet izni teslim törenini gerçekleştirdiklerini, o günden bu yana TÜRİB’in güzel işler başardığını söyledi.
Bakan Pakdemirli’nin gelişmiş tarım piyasasına ulaşmak için çok mesai harcadığına dikkati çeken Hisarcıklıoğlu, “Bekir Bey’in dinamizmi sayesinde tarım piyasamızda 10 yıllardır yapılamayan reformlar ardı arkasına hayata geçiyor.” diye konuştu.
Hisarcıklıoğlu, elindeki tarımsal emtiayı doğru şekilde koruyan, bunları sağlıklı depolama sistemleri ile muhafaza edebilen ve arz talep dengesini sağlayabilen ülkelerin şoklardan daha az etkilendiğini dile getirdi.
Son 10 yıldır tarım piyasasında iki aşamalı bir dönüşüm sürecinin içinde olunduğunu söyleyen Hisarcıklıoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu dönüşümün ilk ayağı lisanslı depoculuktu. Bu konuda ticaret borsalarımızın ve Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) öncülüğünde oldukça iyi bir noktaya geldik. Gelişmiş tarım piyasasının ikinci ayağı olan TÜRİB ise 2 yıl önce faaliyet iznini alarak operasyonlarına başladı. Bu 2 yılda tarım piyasası paydaşlarını, yani çiftçiyi, taciri, sanayiciyi, yatırımcıyı, bankayı ve TMO’yu bir araya getirerek ortak bir noktada buluşturdu. 2019 sonunda 50 bin olan yatırımcı sayısı, 90 bin yatırımcıyı geçti. TÜRİB bu süreçte sağlıklı fiyat oluşumuna katkıda bulundu.”
Elektronik Ürün Senedinin (ELÜS) çiftçinin finansmana erişiminde üstlendiği fonksiyonun her geçen gün önem kazandığını, çiftçinin, ELÜS’leri teminat göstererek finansman sağladığını ve malını değerinde satma şansını elde ettiğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, TÜRİB ile yola çıkarken ortaya koydukları hedefleri birer birer gerçekleştirdiklerini ifade etti.
“Buğdayın fiyatı için artık TÜRİB’e bakacağız”
Hisarcıklıoğlu, tanıtımını yaptıkları tarımsal ürün endeksleri ile ilgili bilgi vererek, “Bu endeksler bize ürün piyasasını şeffaf ve basit bir şekilde izleme imkanı tanıyacak. Ülke genelinde referans fiyat oluşumuna katkı sağlayacak. Artık buğdayın fiyatı için Şikago’ya, Londra’ya değil, TÜRİB endeksine bakacağız. Bu endeksler tarımın nabzı, çiftçinin ve yatırımcının pusulası olacak.” dedi.
Tarımsal aktiviteyi herkesin ekranlardan izleyebileceğini belirten Hisarcıklıoğlu, “Bugün buğday yüzde 2 artmış, mısır yüzde 1 düşmüş diye konuşan yorumcular olacak televizyonda. Çiftçi de önünü rahat görecek, yok pahasına elindeki malını satmayacak. Arz ve talep dengesizliklerini hızlı tespit edip, doğru politikaları geliştirebileceğiz.” diye konuştu.
Hisarcıklıoğlu, TMO’nun piyasa müdahalelerinin etkilerini net olarak görebileceklerini, böylece TMO’nun hububat piyasasında çağdaş bir piyasa yapıcı gibi konumlanmasına da destek vereceklerini söyledi.
Aynı zamanda diğer emtialar ile Türkiye’deki tarımsal ürünlerin performansını da karşılaştırabileceklerini dile getiren Hisarcıklıoğlu, “Dünyada hububatın fiyatı ne olmuş, Türkiye’de ne olmuş? diye rahatça karşılaştırma yapabileceğiz. Türkiye’deki fiyat değişimlerinin ne kadarı küresel piyasalardan kaynaklanıyor, ne kadarı bizden kaynaklanıyor görebileceğiz.” diye konuştu.
“Döviz ve altın yerine tarımsal ürüne yatırım yapılabilecek”
Hisarcıklıoğlu, ilerleyen dönemde bu endekslerin birer yatırım aracına da dönüştürülebileceğine işaret ederek, gerekli çalışmalar tamamlandığında isteyen herkesin tarım ürünlerine yatırım yapabileceğini bildirdi.
Böylece vadeli mevduatla iş yapmak istemeyen vatandaşın, döviz ve altın yerine tarımsal ürüne yatırım yapabileceğini belirten Hisarcıklıoğlu, şunları kaydetti:
“Oluşturulan endeksler TÜRİB internet sitesi ile Matriks ve Foreks veri terminallerinde yayınlanacak. Önümüzdeki yıllarda hayata geçecek vadeli işlem sözleşmeleri ile piyasa oyuncuları risklerini azaltabilecek. Böylelikle fiyat daha sağlıklı oluşacak, çiftçi de önünü daha rahat görüp planlamasını ona göre yapacak.”
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, tarımsal ürün ticaretinin artmasıyla ürün borsalarının da gelişmeye başladığını, 2017’de TÜRİB’in kurulmasıyla tarım ürünleri ticaretinin daha etkin bir konuma ulaştığını söyledi.
Ürün borsası ile lisanslı depoculuğun birbirinden ayrılmaz parçalar olduğunu ifade eden Pakdemirli, “Bu iki yapı, ne kadar sıkı ve uyumlu çalışırsa, üretim ve kazancın güvencesi de o boyutta güçlenerek artacaktır.” diye konuştu.
Bakan Pakdemirli, lisanslı depoculuk sayesinde üreticinin, depo masraflarından kurtularak ürünlerini güvenli, sigortalı ve sağlıklı şekilde modern depolarda muhafaza ettiklerini bildirdi.
Üreticinin, lisanslı depoya teslim ettiği ürün karşılığında aldığı ürün senedi ile mahsulünü, ürün borsasında elektronik ortamda daha geniş bir yelpazede çok sayıda alıcıya ulaştırabildiğini belirten Pakdemirli, bakanlık olarak, Ticaret Bakanlığı ve TOBB ile yürüttükleri iş birliği sayesinde, üreticileri destekleyerek bu sisteme daha çok dahil olmaları ve ürünlerin daha fazla miktarda ürün borsasında işlem görmesi için gayret gösterdiklerini söyledi.
Pakdemirli, TÜRİB’in, tarım ürünlerinin kayıt altına alınıp, alım-satımının yapıldığı, hareketlerinin takip ve kontrol edildiği bir yapı olduğunu dile getirerek, söz konusu yapıda özellikle üreticinin finansal sisteme erişiminin ve entegrasyonunun önemine dikkati çekti.
Üreticinin, ürününü lisanslı depoya teslim ettiğinde, kendisine ELÜS verildiğini belirten Pakdemirli, bu belge ile ürünlerini istedikleri zaman satabildiklerini söyledi.
Pakdemirli, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından alınıp satılan aynı kalitedeki bir ürünün, Ürün İhtisas Borsasında farklı ISIN kodları ile işlem gördüğünü ve bu durumun, piyasaların derinlik kazanmasını engellediğini ifade etti.
Pakdemirli, ürün fiyat endekslerinin, tarım ürünleri piyasasına farklı bir boyut katacağını, bu endekslerin ELÜS işlemlerini kullanarak tek veya grup halindeki tarımsal ürünlerin fiyat performansını ölçmek amacıyla tasarlandığını belirtti.
Pakdemirli, gelecek dönemde lisanslı depoculuk ve Ürün İhtisas Borsasının öneminin artacağını vurguladı. Tarım ürünleri ticaretinin gelişmesinin, lisanslı depoculuk ve Ürün İhtisas Borsasının güçlenmesinden geçtiğini belirten Pakdemirli, Ürün Fiyat Endeksleri uygulamasının, üreticinin gelirlerinin artmasına, yatırımların büyümesine ve sektörün güçlenmesine büyük katkı sağlayacağına inandığını kaydetti.
Konuşmaların ardından, Bakan Pakdemirli, TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu ve protokol üyeleri tarafından gong çalındı.