Yolcu, ticaret, memuriyet, tahsil, ziyaret, tedavi veya turizm gibi herhangi bir amaçla kısa veya uzun bir süre kalmak üzere, ülkemize gelen veya ülkemizden giden kişilere denilmektedir.
Nakil vasıtaları sürücüleri ve hizmetlileri yolcu olarak addedilmez. Dolayısıyla bu kişiler, yolcu beraberi eşya muafiyetinden faydalanamazlar.
Yolcu Beraberi Eşya Nedir? Yolculara Gümrükten Geçişleri Sırasında Nasıl Bir İşlem Uygulanmaktadır?
Yolcu beraberi Eşya, yukarıdaki maddede sayılan kişilerin beraberinde getirdiği, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya olarak ifade edilmektedir.
Yolcu salonlarından geçen veya eşya geçiren kişilerin bu salonlarda münhasıran bu işlemler için düzenlenmiş yeşil veya kırmızı hatlara yönlendirilmek suretiyle işlem tesis edilmektedir. Yolcuların, yeşil hattan giriş yapmaları “Gümrüğe tabi eşyam yoktur”; sarı hattan giriş yapmaları ise “Gümrüğe tabi eşyam vardır” anlamında beyan hükmündedir. Yeşil hattan geçen yolcunun eşyalarının Gümrük personelince kontrol edilebileceği de unutulmamalıdır. Bu kontrol sonucunda gümrüğe tabi eşya tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin 2 katı tahsil edilerek eşya sahibine teslim edilir, bu tutar ödenmez ise eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.
Yolcu Beraberi Hediyelik Eşya Muafiyeti Nedir?
Yolcu beraberi hediyelik eşya muafiyeti, her bir yolcu için toplam kıymeti,
15 yaşından büyükler için 430 Avro’yu,
15 yaşından küçükler için ise 150-Avro’yu
geçmeyen eşya için uygulanan gümrük vergi muafiyeti olarak tanımlanabilir.
Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Muafiyeti Nedir?
Kişisel eşya: Gerçek kişinin kendi kullanımına mahsus olup, ticari nitelik ve mahiyet taşımayan eşyayı ifade etmektedir.
Yolcu beraberi eşyanın neler olduğu ve miktarı 2009/15481 sayılı Kararın 9 nolu ekinde ilan edilmiştir.
Ek-9 sayılı listenin (A) bölümünde belirtilen eşya sadece yolcu beraberinde,
(B) bölümünde belirtilen eşya ise, yolcu beraberinde ya da yolcunun gelişinden bir ay önce veya bir ay sonra,
getirilebilir.
Yolcunun gelişinden bir ay önce veya bir ay sonrası olarak tespit edilen sürelerin, eşyanın geldiği gümrük idaresinin bağlı bulunduğu Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce söz konusu süre aşımına neden olan durumun mücbir sebep ve beklenmeyen halden kaynaklandığının tespit edilmesi halinde bir defayla sınırlı olmak üzere en fazla 3 aya kadar süre uzatımı yapılabilir.
Muafiyet şu şekilde uygulanır: Mezkur Karar eki Ek-9’daki liste kapsamı eşya için muafiyet tabloda belirtilen satır karşısında yazılı miktar ile sınırlı olarak uygulanmaktadır. Hem 430 AVRO’luk yolcu beraberi hediyelik eşya muafiyet hakkı, hem de kişisel eşya muafiyet hakkı her bir yolcu başına Ek-9’daki listede yer alan eşya için karşılarında yazılı miktarlarla sınırlıdır. Diğer bir ifadeyle, listede yer alan eşya için eşyanın kıymetine bakılmaksızın listede belirtilen miktar kadar getirilebilecektir. Liste kapsamı dışında kalan eşya için ise, getirilen eşyaya muafiyet uygulanabilmesi için eşyanın toplam kıymetinin 430 Avro’yu aşmaması gerekmektedir.
YOLCU BERABERİ KİŞİSEL EŞYA LİSTESİ
A) TÜKETİM MADDELERİ
a) TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ
1- Sigaralar 600 adet
2- Sigarillolar (her biri 3 gr.dan ağır olmayan purolar) 100 adet
3- Puro 50 adet
4- Kıyılmış tütün (200 yaprak sigara kağıdı ile) 250 gr.
5- Pipo tütünü 250 gr.
b) ALKOLLÜ ÜRÜNLER
1- Alkol derecesi % 22’yi geçen alkol ve alkollü içkiler 1 lt.
2- Alkol derecesi % 22’yi geçmeyen alkol ve alkollü içkiler 2 lt.
c) KOZMETİK ÜRÜNLER
600 ml’yi aşmamak kaydıyla kolonya, parfüm, lavanta, esans veya losyon ile 5 adet cilt bakım ürünü ve makyaj malzemesi
ç) GIDA ÜRÜNLERİ
1- Çay 1 kg.
2- Çözülebilir hazır kahve 1 kg.
3- Kahve 1 kg.
4- Çikolata 1 kg.
5- Şekerden mamul yiyecek 1 kg.
B) DİĞER EŞYA
a) GİYİM VE YOLCULUK EŞYASI
1- Yolcunun giyinip kuşanmasına mahsus eşya
2- Yolcunun yaşantısına mahsus eşya ile seyahat eşyası
b) ELEKTRONİK /DİJİTAL EŞYA
1-LCD veya plazma ayrımı yapılmaksızın bir adet renkli televizyon (55 ekrana [55 ekran dahil] kadar)
2- Birer adet video kamera (10 adet boş kaseti ile birlikte) ve fotoğraf makinesi (hafıza kartı veya 5 adet filmi ile birlikte)
3- Bir adet GPS yön bulma cihazı
4- Bir adet dizüstü bilgisayar ya da PC, aksam ve parçaları (flash bellek, harici hard disk dahil)
5- Bir adet radyo veya radyo-teyp
6- Her türlü ses ve görüntü kaydedici ve oynatıcı cihazlardan bir adet ile bu cihazlara ait toplam 10 adedi geçmemek üzere üzerine kayıt yapılabilen plak, teyp kaseti, CD, VCD, DVD
7- Bir adet kasetli veya oyun kartlı elektronik oyun aleti
8- Tv, müzik çalar, video oynatabilme özelliğine sahip olanlar dahil olmak üzere GSM-Cep telefonu (yabancı misyon mensupları hariç iki takvim yılında 1 adet)
c) MÜZİK ALETLERİ
Elde taşınabilir müzik aletlerinden birer adet olmak üzere en çok 3 adet
ç) SPOR VE OYUN ALETLERİ
1- Bir adet kamp çadırı
2- Bir adet dalgıç takımı
3- Bir adet motorsuz şişirme bot
4- Bir adet yelken tertibatlı sörf
5- Bir çift yüzme paleti
6- Golf malzemesi (golf aracı hariç)
7- Yolcunun tek başına kullanabileceği özelliğe sahip birer adet olmak üzere spor yapmasına mahsus diğer spor alet ve giysileri (paraşüt ve kayak takımı dahil, deniz motosikleti ve motorlu deniz kızağı hariç)
d) SAĞLIK CİHAZLARI
1- Hasta yolcuya ait yatak
2- Maluller için hareket ettirici tertibatı bulunan motorlu, motorsuz koltuk
3- Şahsi tedavide kullanılan ilaçlar
4- Kişinin kullanımına mahsus tıbbi cihazlar
5- Gaz maskesi, koruyucu elbise
e) MUTFAK EŞYASI
Yolculuk esnasında kullanılacak mutfak aletleri ile birer adet olmak üzere küçük ev aletleri
f) DİĞERLERİ
1- Hac ve umreden gelen yolcuların beraberlerinde getirecekleri veya posta veya kargo yoluyla gönderecekleri, Müsteşarlık ile Diyanet İşleri Başkanlığınca belirlenecek miktarda hurma ve zemzem suyu
2- Çocuk yolcuya mahsus bir adet çocuk arabası
3- Çocuk yolcuya mahsus oyuncaklar
4- Bir adet ütü
5- Bir adet bisiklet
6- Bir adet el dürbünü (gece görüş dürbün ve gözlükleri ile gece görüş keskin nişancı dürbünleri hariç)
7- Araçla birlikte yolculuk halinde, aracın kendisine ve sürücüsünün kullanımına mahsus diğer alet ve cihazlar ( Akü şarj cihazı, akü ile çalışan otomobil süpürgesi, akü ile çalışan buzluk vb.)
8- Kişisel kullanıma mahsus kitap veya benzeri basılı yayın
9- Yolcunun beraberinde olmak kayıt ve şartıyla evcil hayvanlardan toplam 2 adet veya 10 adet akvaryum balığı (veteriner sağlık raporu, orijin ve aşı belgesi ile varsa kimlik ve eşgal belgesi ibrazı şartı ve veteriner kontrolü kaydıyla)
Tek Ve Maktu Vergi Nedir; Yolcu Eşyası İçin Tek Ve Maktu Vergi Hangi Durumlarda Gündeme Gelmektedir?
Tek Ve Maktu vergiyi, Mükellefler arasında ayrım yapılmaksızın, farklı vergi türlerinde ve farklı oranlarda değil, herkesten eşit ve tek bir oranda alınan vergi olarak ifade etmek mümkündür. 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 52.maddesi gereğince Gümrük Vergisinin maktu olarak alındığı hallerde, tek ve maktu tarife, ithalde alınacak Katma Değer Vergisi de dahil edilmek suretiyle tespit olunur.
Yolcu eşyası için tek ve maktu verginin gündeme gelebilmesi için, muafiyet sınırı olan, [150 (15 yaş altındaki yolcular için) veya 430 Avro]’yu aşması ancak; 1500 Avroyu aşmaması gerekir. 1500 Avroyu aşmamak kaydıyla eşyanın vergilendirilmesinde muafiyet miktarına tekabül eden vergi düşüldükten sonra kalan kısım için belirlenen tek ve maktu vergi uygulanır.
İthal konusu eşyanın tek başına kıymetinin 1.500 EURO’yu geçmesi halinde ise, bu eşyanın gümrük vergileri İthalat Rejimi Kararı ile belirlenen oranlara göre tahakkuk ve tahsil edilir.
Yolcu Beraberinde Türk Parası Veya Döviz Getirilmesi/Götürülmesinde limit var mıdır?
Yolcuların Türk Parasını ve dövizi beraberlerinde Türkiye’ye getirmeleri serbesttir.
Yolcular, 5000.-ABD Doları veya eşitine kadar efektifi ve en çok 5.000 ABD Doları karşılığı Türk parasını beraberlerinde yurt dışına çıkarabilirler.
Dışarıda yerleşik kişiler ile Türkiye’de yerleşik sayılmakla birlikte yurt dışında çalışan Türk uyruklu kişiler, yurda girişlerinde beyan etmiş olmak, Türkiye’de yerleşik kişiler ise bankalar ve özel finans kurumlarından döviz satın aldıklarını tevsik etmek kaydıyla 5.000.- ABD Doları veya eşitini aşan miktarlardaki efektifi beraberlerinde yurt dışına serbestçe çıkarabilirler.
Yolcu Beraberinde Kıymetli Maden, Taş Ve Eşya Getirilmesi/Götürülmesinde limit var mıdır?
Yolcular, beraberlerinde, kendilerine ait değeri 15.000.-ABD Dolarını aşmayan ve ticari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğinde kıymetli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyayı yurda getirebilirler ve yurt dışına çıkarabilirler. Daha fazla değerdeki ziynet eşyasının yurt dışına çıkarılması, girişte beyan edilmiş olmasına veya Türkiye’den satın alınmış olduğunu tevsik etme şartına bağlıdır.
Yolcular İlaç Ve Gıda Maddelerini Yurda Getirilebilirler mi?
A- Gıda:
İnançları gereği yemeleri gereken özel gıda maddelerinin gerek yolcuların beraberlerinde gerekse kargo olarak getirilmesi halinde, hangi yolculara ait olduğunun ilgili turizm kuruluşu tarafından belgelendirilmesi ve bunlar tarafından tüketileceğinin taahhüt edilmesi kaydıyla, bu tür gıda maddelerinin Tarım ve Orman Bakanlığınca kontrol ve müsaadesi aranılmadan yurda girişine izin verilmektedir.
Diğer yönden, Yolcu beraberi hediyelik eşya kapsamında, fenni usullere göre kapatılmış kutulardaki;
Her nevi su ürünleri, hayvansal ürünler, konserveler ile pastırma ve sucuk gibi işlenmiş hayvansal ürünlerin beş kilogramına kadar,
Tüketim amacıyla getirilen bitkisel ürünlerden taze ve kuru meyve ve sebzelerin üç kilogramına kadar,
Diğer bitkisel ürünlerin ise bir kilogramına kadar,
muafiyet tanınır.
Bunun dışında kalan her nevi ve miktardaki hayvansal ve bitkisel ürünün getirilmesi halinde ticari miktar ve mahiyette olduğu kabul edildiğinden Tarım ve Orman Bakanlığınca kontrol ve müsaadesine tabi tutulduktan sonra yurda girişine izin verilmektedir.
B- İlaç:
Ülkemize gelen yolcuların beraberlerinde ya da gelişlerinden bir ay önce veya bir ay sonraki süreler içerisinde, kararla belirlenen listedeki kişisel kullanıma mahsus ilaçların, yolcuların seyahatleri süresince kullanmaları gerektiğine ilişkin gümrük idaresine belge (sağlık kuruluşundan alınan rapor, doktor raporu veya reçete vb.) ibraz edilmesi koşuluna bağlı olarak, ülkemizde kalınacak süre göz önünde bulundurularak, makul miktardaki ilacın girişine izin verilmektedir.
Yolcu Beraberinde Cep Telefonu Getirmek Mümkün müdür?
Yolcular, 2 takvim yılında 1 adet ile sınırlı olmak üzere, Tv, müzik çalar, video oynatabilme özelliğine sahip olanlar da dahil olmak üzere yolcu beraberi kişisel eşya statüsünde vergisiz olarak “Cep telefonu” getirilebilir.
Yabancı misyon mensupları (Elçilik çalışanları) için bu sınırlama söz konusu değildir.
Yolcu Eşyasıyla İlgili Cezai Yaptırımlar Nasıl Uygulanmaktadır?
Yolcuların, gümrük mevzuatına göre kişisel ve hediyelik eşya kapsamı dışında olup beyanlarına aykırı olarak
Üzerlerinde,
Eşyası arasında,
Taşıma araçlarında,
çıkan ya da başkasına ait olduğu halde kendi eşyasıymış gibi gösterdikleri eşyanın,
Gümrük vergileri iki kat olarak alınır ve eşya sahibine teslim edilir.
Gümrük vergileri ödenmediği takdirde, eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.
Sonuç:
Özellikle yaz aylarının gelmesiyle yoğunlaşan yolcu ve hediyelik eşya işlemlerinin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi için başta Ticaret Bakanlığımızın yasal prosedürler çerçevesinde yaptığı, yönlendirme ve bilgilendirmelerinin dikkate alınarak getirilecek/götürülecek eşya programının yapılmasının, yaşanması muhtemel sınır geçişlerindeki gerilimi minimize edeceği düşünülmektedir.
Anlatılan hususlar ayrıca aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
MUAFİYETİN ADI MUAFİYET SINIRI
Hâki DEMİRTAŞ
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM)