Yazıda, Suriye Arap Cumhuriyetinde güvenlik altına alınan bölgeler ile ticarette verilecek gümrük hizmetlerinin 2021/12 sayılı Genelge ile düzenlendiği, gümrük hizmeti verilecek/verilmeyecek eşya listelerinin, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri doğrultusunda belirlenerek Ticaret Bakanlığınca yayımlandığı belirtildi.
Konu ile ilgili olarak; söz konusu listelerden “Suriye’ye İhracında ve/veya Suriye’ye Transitinde Gümrük Hizmeti Verilmeyecek Eşya Listesi”nde yer almayan ve Suriye’ye ihraç amacıyla sevk edilen eşya için laboratuvar tahliline ihtiyaç duyulması halinde, Bakanlığın 2013/29 sayılı Genelgesinde yer alan “…. analiz sonucu beklenmeden, (mülga) Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 2013/3 sayılı Genelgesinde belirtilen ‘ertelenmiş kapatma’ işlemine tabi tutulmak suretiyle eşyanın ihracına izin verilmesi” hükmünün uygulanmayarak eşyanın tahlil sonucuna kadar bekletilmesi ve tahlil sonucunda herhangi bir sakınca bulunmadığının anlaşılması halinde eşyanın sevkine müsaade edilmesi,
Tahlil sonucunda, eşyanın mülga 2019/16 (mer’i 2021/12) sayılı Genelge kapsamında “Suriye’ye İhracında ve/veya Suriye’ye Transitinde Gümrük Hizmeti Verilmeyecek Eşya Listesi”nde yer aldığının tespit edilmesi halinde ise Gümrük Kanunu’nun 235/2 maddesi uyarınca cezai işlem tatbik edilmesi, gerektiği belirtildi.
Bununla birlikte, son dönemde Bakanlığa intikal eden olaylarda, talimatta “Suriye’ye ihraç amacıyla sevk edilen eşya için laboratuvar tahliline ihtiyaç duyulması halinde tahlile gönderilmesi” denilmesine karşın, ihraç konusu eşyanın her beyanda tahlile gönderildiği ve tahlil sonucunun gelmesini müteakip ihracatın gerçekleştirildiği iletildi.
Tahlile tabi tutulacak eşyaya ilişkin işlemlerin Gümrük Yönetmeliği’nin 196 ila 203 üncü maddelerinde belirlendiği, eşyanın cinsi, vasfı ve ambalaj durumu gibi kriterler göz önünde bulundurularak her defasında tahlile gönderilebileceği gibi, aynı kriterler çerçevesinde, beyanın kontrolü türünün kırmızı hat tam muayene olarak belirlenmemiş olması ve beyannamenin 44 no.lu hanesine kaydedilmek şartıyla daha önce yapılan tahlile itibar edilerek yeniden laboratuvar tahliline gönderilmesine gerek bulunmadığı da belirtildi.
Diğer taraftan, 2021/12 sayılı Genelge’nin “Suriye’ye İhracat ve Transit” başlıklı 4 üncü maddesinde;
“- Türkiye Gümrük Bölgesinden Suriye’ye ihracatın ve transitin serbest olduğu,
– Bakanlığımızca bazı eşyanın TGB’den Suriye’ye ihracı ve/veya transitinde gümrük hizmeti verilmesini izne bağlayabileceği veya bu hizmetlere kısıtlama getirebileceği,
– İkinci fıkra kapsamında gümrük idaresinin iznine tabi veya Bakanlığımızca kısıtlanan eşya listesinin Bakanlık internet sayfasında duyurulduğu,
– Bu madde kapsamında gümrük idaresinin iznine tabi eşyanın Suriye’ye ihracı ve transitinde gümrük hizmeti verilebilmesi için 5 inci maddede belirtildiği şekilde başvuru yapılacağı,”
hüküm altına alındığı ifade edildi.
Bu çerçevede, kurumların kontrol ve uygulamalarına ilişkin mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Türkiye ile Suriye’de güvenlik altına alınan bölgeler arasındaki ticaretin canlandırılmasına yönelik Bakanlık faaliyetleri doğrultusunda, Türkiye ekonomisi açısından ihracatın taşıdığı önem de dikkate alınarak, 2019/3 sayılı (Gizli) İç Genelge ve 2021/12 sayılı Genelge kapsamında eşyanın “Suriye’ye İhracında ve/veya Suriye’ye Transitinde Gümrük Hizmeti Verilmeyecek Eşya Listesi”nde bulunmaması, Suriye’deki alıcı firmanın akredite firmalardan olması ve bahse konu Genelgelerde belirtilen diğer koşulların sağlanması halinde, Gümrük Yönetmeliği’nin 196 ila 203 üncü maddelerinde yer alan genel hükümler de göz önünde bulundurularak ihraç konusu eşyanın tahlile gönderilip gönderilmeyeceğine karar verilmesi ve işlemlerin buna göre tekemmül ettirilmesi gerektiği bildirildi.