Dernekler tarafından, MAERSK DENİZCİLİK A.Ş. Firmasınca, birçok bölgede Derneklerin üyelerinin işlerini yaptığı özellikle İhracatçı firmalara mail yolu ile özetle “Paket her şey dahil çalışmamızda gümrükleme hizmeti de bulunduğundan gümrükleme hizmetini de yer ve ekipman garantisiyle dikkate alınması” şeklinde farklı bölgelerde de mail veya telefon yolu ile iletişime geçtikleri, İhracatçı firmalara son dönemde yaşanan Konteyner bulunamamasını fırsat bilerek, Konteyner temin edebileceklerini ancak Gümrük İşlemlerinin de kendilerinin çalıştığı Gümrük Müşavirliği firmasına Vekaletname vermeleri halinde Konteyner ve ekipman sağlayacağı yönünde teklif ve pazarlama yaptıkları konusunda üyelerden gelen yazılı ve sözlü şikayetler neticesinde MAERSK DENİZCİLİK A.Ş. firmasına aşağıdaki yazı ile ihtarda bulunulduğu, ayrıca hukuki süreç başlatılması hususunda çalışmalar yürütüldüğü belirtildi.
Gümrük Müşavirleri Derneklerinin ortak yazısı:
“Şirketinizin Mersin Maersk Şubesi Account Manager sıfatı ile Serkan Berber isimli çalışanınız aracılığıyla, Derneklerimize bağlı Gümrük Müşavirliği Şirketlerinin, işlerini takip ettiği firmalarına mail yolu ile bir örneği ekte sunulmuş olan, “Paket her şey dahil çalışmamızda gümrükleme hizmeti de bulunduğundan asgari tarife ve mavi hatta %25 indirimle beraber herhangi bir kar amacı güdülmeden gümrükleme hizmetini de yer ve ekipman garantisiyle dikkate alınması” şeklindeki teklif ve pazarlama niteliğindeki mailinde, şirketiniz tarafından açıkça ve yasal olmayan bir biçimde Türk Ticaret Kanunu ile Gümrük Kanunu hükümlerine göre, yanıltıcı ve haksız rekabet yaratacak bir şekilde, Gümrük Müşavirliği hizmeti verebildiği anlamına gelecek ifadeler yer aldığı görülmektedir.
Diğer taraftan, daha önce de üyelerimiz kanalıyla Türkiye’nin başka bölgelerinde bulunan yine şubeleriniz çalışanları tarafından gönderilmiş, bu tip teklif ve pazarlama niteliğindeki girişimlerin de bulunduğuna dair, Derneklerimize gelen başka şikayetler de olmuştur. Yine aynı şekilde, İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği’nin, Şirketinizle alakalı benzer bir konu için, 07.08.2020 tarihli 2020/2758-GT Sayılı (geçtiğimiz yıl) yazısı ile bir başka idarecinizin/çalışanınızın iş dünyasına açık (Linkedin) sosyal paylaşım platformundan “Gümrük Müşavirliği Hizmeti Verebileceğinize Dair” paylaşımlarda bulunması nedeniyle yaptığı bildirime istinaden, verdiğiniz cevapta “şirketinizin köklü sektör tecrübesi sayesinde tüm faaliyetlerini uluslararası ve yerel hukuk normlarına ve mevzuatın tüm gerekliliklerine uygun olarak yerine getirdiğini bildirerek, yerel etik kurallara bağlılığınızı vurgulamış; Türkiye’de Gümrük Müşavirliği Hizmeti vermemekte, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler kapsamında temsil ile herhangi bir takip işlemi gerçekleştirmemekte ve gümrükleme hizmeti icra ettiğine yönelik herhangi bir tanıtım veya reklam yapmamakta” olduğunuzu, Vekiliniz sıfatı ile açık bir şekilde yazılı ve imzalı olarak bildirmiştiniz. Ayrıca “böyle bir durumun tekrarlanmaması için şirketiniz içinde gerekli tedbirlerin alınacağını” ifade etmiştiniz.
Ancak bugün gelinen noktada, üzülerek görüyoruz ki, bu tedbirlerin alınması yerine, şirketinizin resmi mail adreslerinden (ekte bir örneği bulunan) yasal olmayan bir biçimde gümrükleme teklifleri verilmekte ve hatta gümrükleme işlemlerinin firmanıza tevdi edilmesi durumunda, atanan operasyon temsilcisinin yer ve ekipman garantisi için yardımcı olacağına dair, gümrükleme hizmetinin verilmesinin ön koşul olarak kabul edilmesine yönelik haksız rekabet boyutunu başka bir noktaya taşıyan ifadeler kullanılmaktadır. Bu yazışma ve yaklaşımlarda etik olmayan iş teklifleri verilmesinin yanı sıra, gönderilen mail içeriklerinde yer alan ifadelerin, Türk Ticaret Kanunu ve Gümrük Kanunu gibi Kanunlara ciddi aykırılıklar taşıması, Lojistik Sektörünün önemli oyuncularından biri olan Maersk adına büyük bir talihsizliktir.
Bahse konu maili ve mahiyetini, yasal çerçeve açısından değerlendirdiğimizde, öncelikle Türk Ticaret Kanunu’nun “Haksız Rekabet ve Dürüstlük kuralına aykırı davranışlar, ticari uygulamalar ‘’ başlığı altındaki 55/1-a maddesinin 3 numaralı alt bendindeki ; “ Paye, diploma veya ödül almadığı hâlde bunlara sahipmişçesine hareket ederek müstesna yeteneğe malik bulunduğu zannını uyandırmaya çalışmak veya buna elverişli doğru olmayan meslek adları ve sembolleri kullanmak “ yasa hükümlerine aykırılık nedeni ile oluşan duruma bağlı olarak, devam maddelerinden 56/1-c, 56/3, 57/1, 62 ve 63 üncü maddeleri kapsamı ile Gümrük Kanunu’nun 5 ve 225 inci maddeleri kapsamında, Gümrük Müşavirliği hizmetlerinin kimler tarafından verilebileceği açıkça belirlenmiş ve sınırları çizilmiş olan bu mesleki faaliyeti, yasal olmayan bir biçimde ifa etmek ya da verilen teklif ve pazarlama teknikleri ile ifa ediyormuş izlenimi yaratmanın da, yasal bir karşılığının olacağı izahtan varestedir.
Yukarıdaki açıklamalarımıza ek olarak belirtmek gerekir ki; pandemi nedeniyle dünya ekonomisinin sarsıldığı, kazançların minimuma düştüğü bu zamanlarda, bir de üstüne ekipman ve donanımlarda (konteyner tedarikinde) yaşanan sıkıntılara ilave olarak, Süveyş Kanalı’nın geçtiğimiz günlerde bir süreliğine kapanması kaynaklı, deniz taşımacılığına ek olarak gelen ilave sorunlar, Türkiye’den yapılan ihracatlarda hem konteyner bulunması zorluklarının artmasına, hem de navlun fiyatlarının yükselme eğilimine girmesine neden olmaktadır. Kuşkusuz bu durumun kötüye kullanılmasının söz konusu olmaması gerektiğine inanmak istemekle birlikte, üzülerek görüyoruz ki ; şubenizden ve resmi mail uzantınızdan gönderilen söz konusu teklif mailinde “gümrükleme hizmetinin kendilerinden alınması istenilmekle” kalmayıp, aynı mailde devamla “yer, ekipman garantisiyle konu destinasyonlara atanmış operasyon temsilciniz ile yardımcı oluyor olacağız” ifadesine yer verilmek suretiyle, bir başka haksız rekabete daha sebep olunmaktadır. Türk Ticaret Kanunu bağlamında, Haksız Rekabet oluşturan durumlarla ilgili 62 inci maddesinde belirtilen “Kendi icap ve tekliflerinin rakiplerininkine ya da başkalarının işlerine tercih edilmesi için kişisel durumu, ürünleri, iş ürünleri, ticari faaliyeti ve işleri hakkında kasten yanlış veya yanıltıcı bilgi verenler çalışanlar olsa bile; çalıştıranlar da çalışanlarının işlerini gördükleri sırada bir haksız rekabet fiilini işlediklerini öğrenip de bu fiili önlemezler ve düzeltmezler ise” fiile karşılık, aynı Kanunun 62. maddesinin son fıkrası ile 63 üncü madde hükmüne istinaden işlem tesis edilmesinin gerektiği de ayrıca hüküm altına alınmıştır.
Şirketiniz Dünya’nın en önemli Deniz Taşımacılığı şirketlerinden biri olarak, faaliyet gösterdiği ülkelerin yasalarına, mevzuat uygulamalarına, etik ve yasal rekabet koşullarına uygun hareket etmeyi, faaliyet gösterdiği Lojistik Sektörünün paydaşları ile uyum içerisinde ve yasal haklarına saygı göstererek çalışmayı, kendisine düstur edindiğinden hiç kuşkumuz yoktur. Ancak sizlerin de hak vereceği üzere, on binlerce üyesi ve yüzbinlerce çalışanı olan Gümrük Müşavirliği sektörünün ve Gümrük Müşavirliği Şirketlerinin, yasalardan gelen haklarının korunması ve takip edilmesi bizim önceliğimizdir.
Bu çerçevede yukarıda açıkladığımız konular kapsamında, Mersin Şube çalışanınız nezdinde, tüm çalışanlarınızın, yapmış oldukları teklif ve pazarlama faaliyetleri de dahil olmak üzere, tüm çalışmalarında, yasalarla belirlenmiş olan Gümrük Müşavirlerinin iştigal alanı içerisinde olan hiçbir konuya girmemesi, bu yönde bir izlenim yaratacak ifadeler kullanmaması yönünde bir kez daha bilgilendirilmesini/uyarılmasını rica eder, benzer bir konunun tekrar edilmesi veya bu yönde bir şikayetin Derneklerimize tekraren iletilmesi durumunda, Gümrük Kanunu’nun 5 ve 225 inci maddeleri ile Türk Ticaret Kanunu’nun 55/1-a-3, 56/1-c, 56/3, 57/1, 62 ve 63 üncü maddeleri kapsamında yasal haklarımızı kullanacağımızı, ayrıca faaliyetlerinizi düzenleyen ve denetleyen Ulaştırma Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ile haksız rekabet yönünden, Rekabet Kurumu da dahil olmak üzere, ilgili Kamu Kurumları nezdinde de girişimlerde bulunacağımızı ihtaren bildirmek isteriz.”